Topraklama
Elektrik panolarının ana işlevi, ekipman ve personel güvenliğini garanti altına almaktır. Personele ve pano içerisinde yer alan ekipmanlara zarar gelmesini önlemek amacıyla uygun güvenlik önlemleri alınmak zorundadır. Bu anahtarlama cihazlarının dikkatli tasarımı ve teknik planlaması yapılsa dahi işletme sırasında istenmeyen kısa devrelerin oluşması engellenemez. Bu nedenle uygun kısa devre koruma önlemleri alınmalıdır. Bu önlemler sayesinde kısa devre akımı, sisteme zarar vermeden toprağa akıtılmalıdır.
Topraklama bağlantıları kısa devre anında oluşan elektrik akımlarının kimseye zarar vermeden toprağa dönüşünü sağlayan ilave yollardandır. Kısa devre oluştuğunda, kısa devre akımı topraklama bağlantısına doğru akarak sigortaların atmasına veya şalterlerin devreyi kesmesine sebep olmalıdır.
Topraklama ile ilgili olarak aşağıdaki standartlar uygulanmaktadır.
• EN 62208
Boş mahfazalar - Alçak gerilim anahtarlama ve kontrol düzenleri için – Genel özellikler
• EN 61439-1
Alçak gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzeni panoları - Bölüm 1: Genel kurallar
• EN 60204-1
Makinalarda güvenlik - Makinaların elektrik teçhizatı - Bölüm 1: Genel kurallar
Toprak sürekliliğini doğrulama için test yöntemi
Panonun farklı iletken bölümleri ile harici “toprak-koruma” koruma iletkeni bağlantı noktası arasındaki direncinin 0,1 Ω değerini aşmadığı doğrulanmalıdır. Doğrulama, en az 10 A (alternatif akım veya doğru akım) ile çalışma yeteneğinde olan bir direnç ölçme aleti kullanılarak yapılmalıdır. Akım, her bir açıktaki iletken bölüm ile harici “toprak-koruma” iletkeni için olan bağlantı noktası arasından geçirilir. Direnç 0,1 Ω değerini aşmamalıdır.
Mahfaza içerisinde meydana gelen arızaların sonuçlarına karşı koruma sağlayan toprakkoruma iletkeninin sürekliliği için özellikler
EAE panoları, pano içerisinde meydana gelebilecek arızaların sonuçlarına karşı topraklama sürekliliğini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Açıkta kalan tüm iletken parçalar birbiriyle bağlanmış olup, topraklama terminaline karşı en düşük direnç değerine sahip olacak hale getirilmiştir.
Böylece, topraklama terminali bir topraklama iletkeni vasıtasıyla sistemin topraklama düzenine bağlanabilir. Bu ara bağlantılar, metal vidalı bağlantılar, kaynak veya diğer iletken bağlantılar veya ayrı bir koruyucu iletken ile sağlanmıştır. Bu bağlantıların işletme veya bakım sırasında devamlılığının sağlanması için aşağıdakiler geçerlidir;
a) Örneğin rutin bakım amacıyla, panonun bir parçası söküldüğünde; koruma devresi (toprak sürekliliği) panonun geri kalan kısmı için kesilmemektedir.
b) Kapaklar, kapılar, örtü plakaları ve benzerleri, normal vidalı bağlantılar ve menteşeler için, ekstra düşük gerilim (ELV) sınırlarını aşan hiçbir elektrikli ekipman olmaması koşuluyla toprak sürekliliğini sağlaması açısından yeterli kabul edilir (ELV 50 V AC veya 120 V DC bkz. IEC 61140-1). Şayet aşırı düşük gerilim seviyesini aşan cihazlar kapı, kapak, örtü plakaları üzerine yerleştirilmiş ise, toprak sürekliliğini sağlamak üzere ek önlemler alınmalıdır. Bu amaçla ilave EAE aksesuarları koruyucu iletken olarak kullanılmalıdır. Bu parçalar, kesitleri EN 61439-1 Tablo 3’de belirtildiği şekilde seçilen uygun kesitli koruma iletkenleri ile bağlanmalıdır. Koruma iletkeni seçilirken cihazların en yüksek işletme akımına Ie bakılarak ya da eğer anma işletme akımı 16 A’e eşit veya düşük ise eşdeğer kesitli bir elektriksel bağlantı tasarlanmalı ve ölçülerek doğrulanmalıdır. (kayar kontaklar, korozyona karşı korumalı menteşeler).
Söz konusu cihazın koruyucu devreye bağlanamayan açıkta kalan iletken parçaları (cihazın kendi sabitlenme aksamı) kesit alanı EN 61439-1 Tablo 3’e göre seçilen bir iletken ile panonun koruyucu terminaline ayrı olarak bağlanmalıdır.
Otomatik temasın akım taşıma kapasitesi
EAE panolarında bulunan otomatik temas sistemi, tüm elemanlar arasında iletken bir bağlantı sağlamaktadır. Yapılan test ve ölçümler, EN 62208 standardında tarif edildiği gibi temas direncinin 0,1 Ω’dan daha düşük olduğunu doğrulamaktadır.
“Dolaylı temas durumunda koruma” için koruyucu önlemlere kapı ve kapakların dahil edilmesine ilişkin olarak bunların üzerine bir cihaz takıldığında ve takılan cihazın anma akımı 16 A’den yüksek olması durumunda, ayrı bir toprak iletkeninin kullanılması gerekmektedir. Uygulamacı otomatik temasın topraklama sistemi için yeterli olup olmadığını belirlemelidir. Burada yönetmelik ve standartlara dikkat edilmelidir. EAE pano kapıları, 63 A akıma kadar cihazlar için 6 mm² kesitli topraklama kablosuyla birlikte teslim edilir.



Sabit kapaklar üzerinde ilave koruma iletkeni bağlantı ucu



Otomatik temas
EAE E-Kabin pano mahfazaları otomatik temas özelliği sayesinde tüm parçalarının birbiriyle temasını garanti altına almaktadır. Tüm parçalar estetik amaçlı nedenlerle boyanmış olsalar bile galvanizli sacdan imal edilmiştir. Bu sayede olası bir paslanma sonucu temas direncinin yükselmesi ihtimali bertaraf edilmiştir.
Boyalı elemanların iletken bağlantısının yapılması;
A - temas yüzeylerinin boya maskelemesi
B - topraklama elamanı kullanımı
C - kendinden diş çeken vida ile topraklama
D - topraklama pulu ile somun ve cıvatalardaki tırtıklar sağlanır.